Malzemelerin mekanik testleri ve mikroyapı incelemeleri, ön ve son tasarım aşamalarında malzeme seçimi ve malzeme performansı için gerekli verileri sağlar, imalat ve bakım işlemleri öncesinde malzemelerin şartnamelere uygunluğunu doğrular. Son 10 yılda Ion ekibi, malzeme ve proses yeterlilikleri kapsamında petrol ve gaz, güç üretimi, sivil ve endüstriyel altyapı ve havacılık projelerine test hizmetleri arz etmiştir.

        MALZEME TEST LABORATUVARI

Teknik ve bütçesel teklif almak için lütfen deney talep formunu doldurup e-posta ile iletiniz: hafize.cakmak@ion-metal.com

Çekme testi malzemelere tek eksenli, kademeli yükselen ve statik kabul edilen hızlarda yük uygulanması marifetiyle malzemelerin mukavemet, esnemezlik ve süneklik gibi özelliklerinin tayin edildiği temel bir mekanik testtir. Karşılaştırılabilir verilerin elde edilmesi için günümüzde tercih edilen konum kontrollü elektro-mekanik test cihazları Ion Metal’in envanterinde mevcuttur. Bu cihazlar, ölçüm izlenebilirliğinin sağlanmasına yönelik standart yük hücresi ve açılım kalibrasyonlarının yanı sıra, Nadcap denetim kriterlerinin daha katı isterleri olarak hizalılık, çeneler arası açılma mesafesi ve çeneler arası açılma hızı kalibrasyonlarına da sahiptir. Ion Metal oda sıcaklığına ilave olarak yüksek ve düşük sıcaklıklarda da çekme testi arz edebilme yeteneğine sahiptir.

Malzemelerin basma yükü altında sergilediği mukavemet ve süneklik tavırlarının anlaşılması, eğme momenti veya basma yükü altında çalışan yapısal bileşenler veya dövme ve haddeleme gibi metal şekillendirme işlemleri için önem arz etmektedir. Kırılma ile hasarlanmayan numunelerin basma mukavemeti, oluşan gerinim ve numune geometrisine bağlı olarak belirlenir.

Sürünme ve gerilim kopma testleri, genellikle sabit yük ve yüksek sıcaklıklarda zamana bağlı deformasyon miktarının karakterize edilmesi (sürünme testi) ve nihayi kopmaya kadar geçen sürenin ölçülmesi (gerilim kopma ve sürünme kopması testleri) amacıyla gerçekleştirilen testlerdir. Bu testlerin gerçekleştirilmesi için gerekli durgun-ağırlık (kaldıraç kollu) ve elektro-mekanik test sistemleri ile hassas gerinim ölçümleri için uygun sensörler (LVDT, ekstensometre) test standartlarının ve Nadcap denetim kriterlerinin istediği ölçüm izlenebilirliğini sağlayacak şekilde laboratuvar altyapımızda mevcuttur.

Malzemelerin sertliklerinin tayini, mukavemetleri veya aşınma dirençlerinin anlaşılması için önem arz etmektedir. Test yöntemi, malzemelerin elastik ve plastik penetrasyon direncini ölçebilmek üzere, kendilerinden daha sert (elmas gibi) bir malzemenin batırılması şeklindedir. Sertlik temel bir malzeme özelliği olmayıp, karşılaştırılabilir olması için sertlik değeri ifade edilirken kullanılan uc, uygulanan batırma yükü, ve batırma süresi gibi parametrelerin birlikte anılması gerekir. 1 kg’ın üstündeki yüklerle gerçekleştirilen Vickers, Brinell ve Rockwell metotları makro sertlik testleri olarak adlandırılırlar. Makro sertlik testleri genellikle ısıl işlem, kaynak işlemi, yüzey metalurjisi işlemi gibi bir işlemin uygunluğunu değerlendirmekte kullanılmaktadır. Vickers ve Knoop gibi standart metotlarla gerçekleştirilebilen mikro sertlik testleri ise genellikle lokal iç yapı inceleme ve analizlerinde kullanılmaktadır. Bu geleneksel metotlardan farklı olarak Berkovich sertlik testinde teorik olarak atomik uc noktasına sahip üç kenarlı pyramid uc kullanılmaktadır.

Çekme testlerinde üretilen gerilim-gerinim eğrilerinin altında kalan alan statik sayılabilecek yük uygulamaları söz konusu olduğunda malzemelerin tokluğunun belirlenmesi için hesaplanmaktadır. Çok eksenli yüklenmelerde malzemelerin gösterdiği tokluk tavrı, gevrek kırılma mekanizmalarını tetiklemek üzere çentikli numunelerin yüksek yük uygulama hızları (darbe) ile kırılması ile ölçülmektedir. Gevrek kırılma mekanizmaları zaman zaman numunenin sıcaklığının düşürülmesi ile de desteklenmektedir. Kırılma konumunun kontrolü çentik ile sağlanmakta, çentik özelliği incelenecek spesifik iç yapıya konumlanarak bu yapının özel darbe tokluğu tavrı hakkında veri toplanabilmektedir.

Ion Metal K, CTOD (δ) ve J-integral tanımları ile kırılma tokluğu testleri akreditasyonuna sahip Türkiye’deki tek Nadcap akredite laboratuvardır. Kırılma tokluğu testleri, homojen malzemelere uygulanabildiği gibi, kaynaklı birleştirme veya eklemeli imalat gibi karakteristik iç yapılara sahip numunelere de uygulanabilmekte ve bu karakteristik yapıların çatlak ilerleme direnci ölçülebilmektedir. Kırılma açılım kararsızlığı tek nokta değerlerle tanımlanabildiği gibi çatlak açılımına bağlı olarak direnç eğrilerinin de çıkarılması mümkündür. Ion Metal’in bu kapsamda endüstriyel altyapı, havacılık ve uzay uygulamalarında geniş birikimi mevcuttur. Laboratuvarımız, testlerde kullanılan kalıp ve tutucu aparatları kendi üretebilmekte, bu şekilde her türlü numune konfigürasyonu ve geometrisi ile test hizmeti arz edebilmektedir. Test çıktılarının güvenilirliği için Ion Metal test numunelerini yine Nadcap akredite talaşlı imalat ve tel-erozyon altyapısı ile üretmeyi tercih etmektedir. Ayrıca, test sonrası metalografi ve fraktofrafi süreçlerine olan hakimiyeti ile test çıktılarının zenginleştirilmesi veya doğrulanması Ion Metal’in yetenekleri dahilindedir.

Yorulma testleri, malzemelerin çevrimli yük altında çatlak oluşum ve ilerleme süreçlerinin ölçülmesi ve anlaşılması için değerli veriler arz eder. Ion Metal, yorulma ve çatlak ilerleme testlerini ortam sıcaklığında ve atmosfer koşullarında gerçekleştirebildiği gibi, yüksek sıcaklıklarda veya özel kimyasal ortamlarda da gerçekleştirebilmektedir. Gerinim kontrollü yorulma testlerinde ve çatlak ilerleme testlerinde gerinim ölçen sensörler kullanılabilindiği gibi, çatlak ilerleme hızının tespiti için gezici optik mikroskoplar da bir alternatif çözüm arz etmektedir.

Bu test yöntemi, pimli test fiksürü ile malzemelerin yataklama mukavemetinin ve hasarlanma tipinin izlenmesi için kullanılmaktadır. Bu testler, pimlerin serbest hareket edebildiği taşıyıcı elemanların performans değerlemesi için önem arz etmektedir.

Kaynak prosedürleri tahribatsız ve tahribatlı bazı bütünlük testleri ile vasıflandırılmaktadır. Kaynak enine çekme, eğme, kırma testleri ve makro kesit incelemeleri tahribatlar testler, yüzey kusurlarının tespiti için görsel muayene, sıvı penetrant veya manyetik parçaçık testleri ile hacimsel kusurların tespitine yönelik ultrasonik veya radyografik testler tahribatsız testler arasında sayılabilir. Ion Metal bünyesindeki kaynak mühendisleri ve test mühendisleri, halihazırda teknik şartnamelerde tanımlanmış olan testlerin gerçekleştirilmesinde sizlere hizmet arz edebildiği gibi, aynı zamanda değişen kaynak bütünlük kriterlerine bağlı olarak hangi test metotlarının ve standartların kullanılması gerektiği hakkında da yönlendirici olabilecek deneyime sahiptirler.

Kayma-kritik ön-yüklemeli cıvatalı bağlantılar yorulma ve vibrasyona karşı işlevlerini öngörülebilir şekilde korumak zorundadırlar. Bu itibarla EN 1090 standardında bu performansın test edilmesine yönelik kayma-faktörü (slip-factor) belirleme testleri tarif edilmiştir. Bu testlerden elde edilen verilerle, tasarlanmış bir bağlantı elemanının performansı simule edilebilir veya tasarım (cıvata sayısı, sıkma yükü, temas yüzeyi pürüzlülüğü vs) bu test verilerine bağlı olarak geliştirilebilir. Ion Metal, ülkemizde kayma-faktörü değerlerinin kullanılarak tasarlanan ve inşa edilen iki büyük köprü projesinde (Osmangazi ve Çanakkale) kayma ve sürünme testleri ve analiz hizmetleri arz eden tek ekip olma özelliği taşımaktadır.

Metalik yapıların mikro ölçekte nitel ve/veya nicel çıktılar elde edilecek şekilde incelenmesi metalografi olarak anılmaktadır. Bu terim seramik malzemeler söz konusu olduğunda seramografi ve plastik malzemeler söz konusu olduğunda plastografi olarak da dönüştürülmektedir. Kırılma yüzeylerinin makro ve mikro incelemeleri ile kırılma veya hasarlanma mekanizmalarının anlaşılabildiği çalışmalara fraktografi denilmektedir. Ion Metal’in yapısal bütünlük analizleri için metalografi ve fraktografi çalışmalarında kullanılan optik ve elektron mikroskoplarına erişimi mevcuttur. Elektron mikroskopları aynı zamanda mikro elemental analizler, yönelim ve doku incelemeleri için gereken EDX ve EBSD arayüzlerine de sahiptirler.